 | .jpg)
Bu bölümde istenmeyen kilo kaybından bahsedilecektir.
Açıklanamayan kilo kaybı hekimlerin karşılaştığı yaygın müphem nedenlerdendir.Altta yatan kanser veya ciddi hastalıkların olabileceği endişesi ile hastalar tedirgindir.İstem dışı kilo kaybı birçok nedene bağlı olabilecek belirtidir.
Vucut ağırlığı hernekadar alınan gıda,su,tuz alımındaki değişikliklere bağlı olarak günden güne iniş çıkışlar gösterebilse de uzun süreçte sabit kalmaya eğilimlidir.
Kilo kaybı: ilerleyici ve devamlılık gösterecek şekilde vucut ağırlığının %5'in üzerinde azalmasıdır.
Genel olarak yapılan bazı çalışmaların sonuçlarına dayanılarak;
- Kanser kilo kaybının yaygın nedeni değildir ve genellikle de kansere bağlı ise kilo kaybı nedeninin araştırılmasının başlarında teşhis edilir.
- İstem dışı kilo kaybının nedeni hastaların çoğunda ileri araştırmalara gerek kalmadan saptanır
- İstem dışı kilo kaybında psikiatrik nedenler yaygındır.
İstem Dışı Kilo Kaybının Nedenlerinin Sınıflaması
İstem dışı kilo kaybının nedenleri fizyolojik olarak basitce sınıflanacak olursa;
- Koku, tat ve doygunluk algılamalarında değişme,iştahsızlık,bulantıya
- Tümör hücreleri,aşırı tiroit hormonu veya egzersiz ile artan veya değişen metabolizmaya
- Şeker hastalığı veya sindirim sisteminden emilim bozukluğuna bağlı büyük abdest veya idrarda kalori kaybının artmasına bağlı olabilir.
Tıbbi Nedenler
- Kanser;İştahsızlık kanserin çoğunda yaygındır.Bazı kanserlerde (Lenfoma,lşsemi vb) metabolizma artışı rol oynayabilir.
- Enfeksiyon,böbrek,Akciğer ve kalp hastalıkları;
- AİDS virusu(HIV), mantar enfeksiyonları,verem, parazite bağlı enfeksiyonlar,kalp kapak enfeksiyonu kilo kaybı ile birliktedir.
- Üre yüksekliğinin erken bulgusu iştahsızlıktır.
- Son dönem akciğer hastalıkları veya kronik obstruktif akciğer hastalıkları sıklıkla yemek sonrası nefes darlığı ile birliktedir.Böylece hastanın beslenmesini kısıtlar.Ayrıca solunum sıkıntısı nedeniyle yardımcı solunum kaslarının kullanılması aşırı kalori tüketimine ve kilo kaybına neden olur.
- Konjestif kalp yetmezlikli hastalarda metabolik yıkımın artması,iştahsızlık,diyet kısıtlaması,gıdaların tuzsuz olması nedeniyle tatsız bulunması nedenlerdendir.Damar sertliğine bağlı yemek sonrası ortaya çıkan karın ağrısı beslenmeyi azaltır.
- Endokrin Hastalıklar;
- Tanı konulmamış veya tedavi edilmeyen şeker hastalığı
- Hipertiroidizm
- Hipotiroidizm;genellikle kilo almakla birlikte olsa da iştahsızlık ve bilinç bulanıklığı belirginse kilo kaybı ile birlikte olabilir.
- Feokromasitoma,panhipupitiuterizm,adrenal yetmezlik ve hipopatratiroidizm
- Gastrointestinal hastalıklar; Sindirim sistemi hastalıklarında kilo kaybı mekanizması; iştahsızlık, kusma ile birlikte olan tıkanmalar,yemek yemekten oluşan şikayetlerle korkma,barsaklardan emilim bozuklukları,büyük dalak gibi organların basısına bağlı birçok farklı nedenlerdir.
- Kollajen Doku Hastalıkları
- Skleroderma; yutma problemi,sindirim sistemi hareket yavaşlığına bağlı
- Sistemik lupus eritematozus,romatoit artrit; iştahsızlık,bulantı nedeniyle kilo kaybına neden olabilir.
- İlaçlar veya ilaçların yan etkileri
- Yaşa Bağlı Nedenler
Amerikada 65 yaşındaki hastaların yaklaşık yarısı dişlerinin bir kısmını kaybetmiştir ve çiğneme problemi vardır.Tat duyusunda azalma beslenmede azalmaya neden olabilir. Bazı hastalarda düzenli ağız bakımı ve temizliğinin tatlı ve tuzlu tat hassasiyetini ve iştahı arttırdığı belirtilmektedir. Yaşlı hastalarda erken doygunluk; opioit beslenme yönlendirmesinde azalma ve kolesistokinine aşırı hassasiyet ile birliktedir.Bunların yanında eklem problemleri,görme bozuklukları,kalp-damar hastalıkları,bunama hastaların alışveriş ve yemek hazırlamalarını zorlaştırabilir.
İnsanlar sosyal ortamlarda daha fazla kalori almaya eğilimlidir.Sosyal ortamdan uzaklaşma beslenmeniz azalmasıyla kilo kaybına neden olabilir.Sosyal çevreden kopukluk; ulaşım zorluğuna, fakirliğe, ilitme yetersizliğine ve diğer tıbbi rahatsızlıklara bağlı olabilir.
- Psikiatrik ve Davranış Bozukluklarına Bağlı Nedenler
- Alkolizm
- Depresyon;gençlere göre yaşlılarda depresyon bulgusu daha belirgindir.
- Nörolojik Nedenler
- Parkinson hastalığı,bunama,alzaimer hastalığı vb.
Kilo kaybı oldunu belirten hastaların %50'ye yakınında kilo kaybı tıbbi kayıtlar veya aile tarafından teyit edilmez.İstemdışı kilo kaybını ortyaya koymada en değerli belge daha önceki tıbbi kayıtlardır.Eğer tıbbi kayıtlar yoksa ,başkaları tarafından da teyit edilen hastanın daha önceki kilosu ve beden ölçülerindeki değişiklikler yeterlidir.
Araştırma
Hekim yatarfından anemnezi alınan ve Fizik muayenesi yapılan hastalarda ilk etapta; Tam kan,serum biyokimya tetkikleri,tam idrar,göğüs filmi,TSH,risk faktörü varsa AİDS testi,sedim istenir.Bu safhaya kadar belirgin bir neden saptanamayanlarda bundan sonra Amerikan kanser derneği tarafından belirlenen rutin kanser araştırması ; Gizli kan (40 yaş ve üzeri),kolonoskopi(kolon grafisi/Fleksıbl rektosigmoidoskopi ( 50 yaş ve üzeri), kadınlarda smear testi,mamografi (40 yaş ve üzeri), Prostat testi(50 yaş ve üzeri) yapılır.
Gastroskop,kolonoskopi nedir ve kimlere uygulanmalıdır konusuna www.leventdemirturk.net sitesinden ulaşabilirsiniz
Yamada -Textbook of Gastroenterology
KOPYALANAMAZ
|
|
|
